اتفاقاتی مثل هک ۴۰ میلیون دلاری بایننس در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که فقط یک رمز عبور قوی کافی نیست. اینجاست که احراز هویت دو عاملی (2FA) اهمیت پیدا میکند؛ با فعالسازی احراز هویت دو عاملی 2FA صرافی یک لایه امنیتی مضاعف به حساب کاربری شما اضافه میشود که حسابتان را در برابر دسترسیهای غیرمجاز و کلاهبرداریهای مختلف محافظت میکند. اگر نمیدانید چطور احراز هویت 2FA صرافی را فعال کنید، ادامهی متن را از دست ندهید.
| روش احراز هویت (2FA) | نحوه فعالسازی و عملکرد | مزایا و معایب امنیتی |
|---|---|---|
| اپلیکیشنهای شناسایی (Google Authenticator / Authy) |
اسکن QR کد در بخش امنیت صرافی؛ تولید کدهای یکبار مصرف ۶ رقمی که هر ۳۰ ثانیه تغییر میکنند. | امنیت بالا: فعالیت آفلاین و عدم ذخیره کدها در سرور. محبوبترین و پیشنهادیترین روش صرافیهاست. |
| پیامک (SMS) و ایمیل | ثبت شماره موبایل یا ایمیل در صرافی؛ دریافت کد ورود برای هر بار لاگین. | امنیت متوسط: ساده و بدون نیاز به نصب برنامه، اما خطر فیشینگ، هک سیمکارت و نرسیدن پیامک وجود دارد. |
| کلیدهای سختافزاری (مانند YubiKey و Ledger) |
خرید دستگاه فیزیکی؛ اتصال فلش به کامپیوتر یا موبایل برای تایید ورود. | بالاترین امنیت: غیرقابل هک آنلاین. اما هزینه خرید دارد (حدود ۵۰ دلار) و تنظیمات آن کمی پیچیده است. |
| کد بازیابی (Recovery Code) بسیار مهم |
یک کد ۱۶ رقمی که فقط یکبار هنگام فعالسازی نمایش داده میشود و باید یادداشت شود. | نکات حیاتی: تنها راه نجات حساب در صورت گم شدن گوشی. حتماً روی کاغذ و در جای امن نگهداری شود. |
احراز هویت دو عاملی (2FA) چیست؟
احراز هویت دو عاملی (2FA) روشی امنیتی است که برای ورود به حساب یا انجام تراکنش، علاوه بر رمز عبور، یک عامل دوم (مثل کد موقت) به آن اضافه میکند. این عامل معمولاً از طریق اپلیکیشنهایی مثل Google Authenticator، پیامک یا کلیدهای سختافزاری ارائه میشود. مثلاً اگر از Google Authenticator برای این کار کمک بگیرید، وقتی که میخواهید به حساب صرافی وارد شوید، علاوه بر رمز عبور، باید کد 6 رقمی نمایش داده شده در این اپلیکیشن را نیز وارد کنید. این کد فقط 30 ثانیه اعتبار دارد و پس از گذشتن تاریخ انقضایش مجدد عوض میشود.
احراز هویت دوعاملی (2FA) در مقایسه با یک رمز عبور ساده، امنیت را بهطور چشمگیری افزایش میدهد، چون حتی اگر هکری به رمز شما دسترسی داشته باشد، بدون عامل دوم نمیتواند وارد حساب شود. تا کنون بیش از 90 درصد صرافیهای معتبر مثل بایننس و کوکوین،2FA را بهعنوان استاندارد امنیتی خود ارائه میدهند. در حقیقت شما با فعالسازی 2FA ، لایهای محافظ در برابر تهدیدات سایبری ایجاد میکنید. 2AF را میتوان در انواع صرافیهای CEX و DEX فعال کرد. برای بررسی تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز بلاگ ما را مطالعه کنید.
چرا 2FA برای صرافیها ضروری است؟
صرافیهای ارز دیجیتال هدف اصلی هکرها هستند، چون داراییهای دیجیتال ارزشمندی در آنها وجود دارد. حملات فیشینگ که در آن هکرها با ایمیلهای جعلی رمز عبور کاربران را میدزدند، سالانه میلیونها دلار زیان به بار میآورند. احراز هویت 2FA برای صرافی این ریسک را کاهش میدهد، چون هکر بدون دسترسی به دستگاه یا کد شما نمیتواند وارد حساب کاربریتان شود.
به نقل از coinex:
“Two-factor authentication (2FA) enhances security by combining two elements: something you know, such as your password, and something you possess, like a code from an authentication app or a text message. This additional step ensures that even if your password is compromised, access to your account remains secure without the second code.”
ترجمه فارسی: «احراز هویت دوعاملی (2FA) با ترکیب دو عنصر، امنیت را تقویت میکند: چیزی که شما میدانید (مانند رمز عبور) و چیزی که در اختیار دارید (مانند کدی از یک اپلیکیشن احراز هویت یا پیامک). این گام اضافی تضمین میکند که حتی اگر رمز عبور شما فاش شود، دسترسی به حساب کاربریتان بدون داشتن کد دوم، همچنان امن باقی میماند.»
انواع روشهای فعالسازی احراز هویت 2FA در صرافیهای ارز دیجیتال
برای احراز هویت دو عاملی روشهای متنوعی وجود دارد. هر صرافی بسته به سیاستهای مدیریتی خود، ممکن است یکی دو مورد از روشهای زیر را به کار بگیرد. در ادامه با این روشها آشنا خواهید شد. پیشنهاد میکنیم با بهترین صرافی بدون احراز هویت آشنا شوید.
1. استفاده از برنامههای احراز هویت (Authenticator Apps)
برنامههای احراز هویت مثل Google Authenticator و Authy محبوبترین روشهای فعالسازی احراز هویت 2FA برای صرافیها هستند. این اپلیکیشنها کدهای 6 رقمی زمانمحدود (TOTP) تولید میکنند؛ تاریخ انقضای این کدها 30 ثانیه بوده و پس از گذشتن این زمان تغییر میکنند.
برای فعالسازی این اپلیکیشنهای احراز هویت، میتوانید با اسکن کد QR ارائه شده توسط صرافی، اپلیکیشن را به حسابتان متصل کرده و از کدهای آن برای ورود استفاده کنید. همچنین بهصورت دستی هم میتوانید در این اپلیکیشنها احراز هویت دو عاملی را فعال نمایید.
استفاده از این روش برای احراز هویت به دلیل آفلاین بودن بسیار امن است، چون کدهای شما در سرورهای صرافی ذخیره نمیشوند. درواقع فقط خود شما به این کدها دسترسی دارید.
تا کنون بیش از 70 درصد کاربران بایننس از Google Authenticator برای احراز هویت 2FA استفاده کردهاند. اگر صرافی شما هم از این روش پشتیبانی میکند، میتوانید اپلیکیشنهای مربوط به آن را از Google Play یا App Store به رایگان دانلود کرده و استفاده کنید.
2. استفاده از پیامک (SMS) و ایمیل
برخی صرافیها سیستم احراز هویت 2FA را مبتنی بر ارسال پیامک یا ایمیل ارائه میدهند؛ در این روش کد تأیید به شماره تلفن یا ایمیل شما ارسال میشود. این روش سادهتر است و نیازی به نصب اپلیکیشن ندارد. مثلاً در کوکوین، شما میتوانید شماره تلفن خود را ثبت کنید و کدهای احراز هویت دوعاملی خود را از طریق پیامک دریافت نمایید. در صرافیهای ایرانی هم معمولاً از احراز هویت دو عاملی پیامکی استفاده میشود.
اما این روش محدودیتهایی هم دارد. چون پیامکها ممکن است به دلیل مشکلات شبکه تأخیر داشته باشند؛ همچنین ایمیلها در برابر فیشینگ و هکهای پیشرفته آسیبپذیرند. در نتیجه خودتان باید از امنیت ایمیل و تلفن همراهتان مطمئن شوید و در صورت امکان، این روش را با اپلیکیشنهای Authenticator ترکیب کنید تا ریسک آن را کاهش دهید.
3. استفاده از کلیدهای سختافزاری (Hardware Keys)
کلیدهای سختافزاری مثل YubiKey یا Ledger Nano موارد پیشرفتهای از احراز هویت 2FA برای صرافیها هستند. این دستگاههای فیزیکی کدهایی تولید کرده و فقط با اتصال به کامپیوتر یا گوشی کار میکنند. صرافیهای محدودی مثل کوینبیس از این روش پشتیبانی میکنند.
کلیدهای سختافزاری امنترین روش 2FA برای صرافی هستند؛ چون از دسترسی آنلاین هکرها در امان هستند؛ اما هزینه خرید (حدود 50 دلار) و پیچیدگی تنظیمات اولیه، محدودیتهایی برای کاربران مبتدی ایجاد میکند. اگر داراییهای زیادی دارید، میتوانید از این روش برای به حداکثر رساندن امنیت کمک بگیرید
پیشنیازهای فعالسازی 2FA در صرافی
برای فعال کردن امکان احراز هویت دو عاملی، ابتدا باید پیشنیازهای آن را فراهم کنید. این پیشنیازها عبارتند از:
ثبتنام اولیه در صرافی
برای فعالسازی احراز هویت دوعاملی، ابتدا باید ثبتنام اولیهی خودتان را در صرافی تکمیل کرده باشید. نکتهی دیگر اینکه برای برخی از کاربران روش احراز هویت 2AF اهمیت ویژهای دارد و روی انتخاب بهترین صرافی توسط آنها تاثیر میگذارد. پس شاید لازم باشد صرافیهای مختلف را مقایسه کرده و سپس یک صرافی را انتخاب کنید.
صرافیهایی مثل بایننس، کوکوین و کراکن گزینههای محبوبی هستند که از 2FA هم پشتیبانی میکنند. در این صرافیها باید با ایمیل یا شماره تلفن ثبتنام کنید و احراز هویت اولیه (KYC) را انجام دهید. (برخی از صرافیها ممکن است نیاز به احراز هویت اولیه نداشته باشند. در مقالهی «بهترین صرافیهای بدون احراز هویت» به معرفی این صرافیها پرداختهایم.)
پس از ثبتنام اولیه، باید یک رمز عبور قوی (ترکیبی از حروف، اعداد و نمادها) برای حساب کاربری خود تنظیم نمایید. درست است که میخواهید از یک سیستم احراز هویت اضافه برای تامین امنیت کمک بگیرید؛ اما نباید انتخاب رمز عبور اولیه را شوخی بگیرید.
نکته بعدی اینکه مطمئن شوید ایمیل و شماره تلفن ثبت شده امن بوده و در دسترس هستند؛ چون برای تأیید 2FA به آنها نیاز دارید.
آمادهسازی ابزار 2FA
قبل از فعالسازی احراز هویت 2FA برای صرافی باید ابزار یا اپلیکیشنهای موردنیاز را آماده کنید. مثلاً اگر از Google Authenticator یا Authy استفاده میکنید، لازم است آنها را دانلود کرده و روی گوشی خود داشته باشید. همچنین میتوانید از پلاگینهای کروم این ابزارها نیز استفاده کنید. این اپلیکیشنها رایگان هستند و در عرض چند ثانیه آماده استفاده میشوند.
اگر از پیامک یا ایمیل استفاده میکنید، مطمئن شوید شماره همراه یا ایمیل شما فعال است. برای استفاده از کلیدهای سختافزاری، باید دستگاهی مثل YubiKey خریداری کنید و دستورالعملهای صرافی را برای تنظیم آن دنبال کنید. همچنین، یک مکان امن (مثل گاوصندوق) برای ذخیره کدهای بازیابی داشته باشید. این پیشنیازها تضمین میکنند که فرآیند فعالسازی بدون مشکل پیش برود.
آموزش گامبهگام فعالسازی 2FA برای صرافی
حال که پیشنیازهای فعال کردن احراز هویت دو عاملی را مهیا کردهاید، نوبت آن است که آموزش فعالسازی آن را قدم به قدم دنبال کنید:
1. وارد تنظیمات امنیتی صرافی شوید
برای فعالسازی احراز هویت دوعاملی صرافی باید وارد حساب صرافی خود شده و به بخش تنظیمات امنیتی بروید. در صرافیهای خارجی این گزینه با عنوانهایی مثل « Security» یا « Security Settings» مشخص شدهاند. در صرافیهای داخلی هم با مراجعه به بخش تنظیمات میتوانید بخش تنظیمات امنیتی اضافه را بیابید. در بخش مروبط به تنظیمات امنیتی میتوانید گزینهی احراز هویت 2AF را نیز با کمی جستجو پیدا کنید.
معمولاً پیش از فعالسازی 2AF، باید رمز عبور و ایمیل خود را تأیید کنید. برخی صرافیها ممکن است از شما بخواهند کد ایمیلی یا پیامک اولیه را وارد کنید. این مرحله کمی زمان میبرد؛ اما برای اطمینان از هویت شما ضروری است.
2. اتصال به اپلیکیشن Authenticator
برای فعالسازی 2FA با اپلیکیشن، شما باید Google Authenticator یا Authy را باز کنید. حالا در داخل تنظیمات صرافی، گزینه Enable 2FA را انتخاب کنید تا یک کد QR نمایش داده شود. سپس کد QR را با اپلیکیشن اسکن کنید تا حسابتان به آن متصل شود. حالا اپلیکیشن یک کد 6 رقمی تولید میکند که باید در صرافی وارد کنید. با ورود این کد اتصال اپلیکیشن به حسابتان را تایید میکنید.
صرافیها همچنین یک کد بازیابی (معمولاً 16 کاراکتری) نیز ارائه میدهند که باید آن را در جایی امن ذخیره کنید. این کد برای بازیابی سیستم احراز هورت 2FA در صورت گم شدن گوشی ضروری است. پس از تأیید کد 6 رقمی، احراز هویت دوعاملی فعال میشود.
به جز روش استفاده از QR کد میتوانید بهصورت دستی هم فعالسازی روش احراز هویت 2 عاملی را انجام دهید.
فعالسازی 2FA مبتنی بر پیامک یا ایمیل
با انتخاب روش استفاده از پیامک یا ایمیل، باید شماره تلفن همراه یا ایمیلتان را ابتدا در صرافی ثبت کرده و تایید کنید. در به بخش مربوط به امنیت حساب (Security) به دنبال گزینهی SMS Authentication بگردید و آن را انتخاب کنید؛ شماره تلفنتان را وارد کنید و منتظر ارسال کد تأیید صرافی بمانید. اگر از صرافیهای خارجی میخواهید استفاده کنید، متاسفانه این گزینه برای کاربران ایرانی به دلیل محدودیتهای ناشی از تحریمها قابل استفاده نیست؛ اما در صرافیهای داخلی معمولاً میتوانید از احراز هویت پیامکی کمک بگیرید.
برای استفاده از ایمیل هم فرآیند مشابه روش بالا است و شما کد ارسالی به ایمیلتان را باید وارد میکنید. البته مطمئن شوید که شماره یا ایمیلتان از حملات فیشینگ در امان هستند. پس از تأیید، 2FA برای ورود به صرافی و انجام تراکنشها فعال میشود.
3. بررسی و تست احراز هویت دوعاملی در صرافی
پس از فعالسازی، بهتر است 2FA را تست کنید. از حساب خود خارج شده و دوباره وارد شوید. در هنگام ورود صرافی از شما کد 2FA را میخواهد (از اپلیکیشن، پیامک و یا ایمیل) کد را وارد کرده و از ورود موفق خود اطمینان حاصل کنید.
همچنین بهتر است یک تراکنش آزمایشی (مثل برداشت مقدار کمی ارز) انجام دهید تا مطمئن شوید 2FA برای تراکنشها نیز کار میکند. اگر مشکلی مشاهده کردید، تنظیمات را بررسی کنید یا با پشتیبانی صرافی تماس بگیرید. این تست چند دقیقه طول میکشد، اما خیالتان را راحت میکند.
نکات مهم برای مدیریت امن 2FA
برای آن که بتوانید از احراز هویت 2FA برای صرافی بهصورت امن استفاده کنید، لازم است به نکاتی که در ادامه آوردهایم توجه داشته باشید.
1) ذخیره کدهای بازیابی
کد بازیابی 2FA کلید دسترسی به حساب شما در صورت گم شدن گوشی یا خرابی اپلیکیشن است. به همین دلیل باید این کد را در جایی امن، مثلاً روی کاغذ و درون گاوصندوق ذخیره کنید. بهتر است هرگز این کد را در ایمیل یا گوشیتان نگه ندارید؛ چون هکرها میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند.
اگر کد بازیابی را گم کنید و به ابزار 2FA دسترسی نداشته باشید، بازیابی حساب دشوار میشود. شما میتوانید کد را در چند مکان امن ذخیره کنید، اما مطمئن شوید فقط خودتان به آن دسترسی دارید. این اقدام ساده از بروز مشکلات بزرگ جلوگیری میکند.
2) بهروزرسانی و محافظت از ابزارهای احراز هویت دوعاملی
شما میبایست ابزار 2FA خود را بهروز و امن نگه دارید. اپلیکیشنهایی مثل Google Authenticator را مرتباً بهروزرسانی کنید تا از باگهای امنیتی در امان باشید. اگر از پیامک یا ایمیل استفاده میکنید، رمز ایمیل و قفل گوشیتان را قوی انتخاب کنید.
همچنین، باید از نصب اپلیکیشنهای مشکوک یا کلیک بر روی لینکهای ناشناس خودداری کنید، چون ممکن است بدافزارها کدهای 2FA را بدزدند. بررسی دورهای تنظیمات امنیتی صرافی و تغییر رمزها نیز امنیت را افزایش میدهد.
3) استفاده از چندین روش احراز هویت دوعاملی
برخی صرافیها مثل بایننس به شما امکان میدهند چند روش 2FA (مثل اپلیکیشن وپیامک) را ترکیب کنید. این کار امنیت را بیشتر میکند، چون هکر باید به هر دو روش دسترسی پیدا کند تا بتواند به حسابتان نفوذ کند. مثلاً میتوانید Google Authenticator را برای ورود و پیامک را برای برداشت از حساب تنظیم کنید.
شما باید روشهای ترکیبی را با دقت مدیریت کنید و کدهای بازیابی هر روش را جداگانه ذخیره کنید. این رویکرد زمان بیشتری میبرد، اما برای حسابهایی با داراییهای زیاد، ارزشش را دارد. صرافی خود را بررسی کنید تا ببینید این گزینه در دسترس است یا خیر.
مشکلات رایج و راهحلها
اگرچه فعالسازی احراز هویت دوعاملی کار چندان پیچیدهای نیست، اما گاهی ممکن است بعضی از کاربران به مشکلاتی برخورد کنند. برای رفع این مشکلات، در ادامه همراه باشید.
عدم دریافت کد 2FA
گاهی ممکن است کد 2FA را دریافت نکنید. اگر از اپلیکیشن استفاده میکنید، مطمئن شوید ساعت گوشی یا لپتاپتان با زمان جهانی همگام است، چون کدهای TOTP به زمان وابستهاند.
اگر از پیامک استفاده میکنید، مشکلات شبکه یا فیلتر پیام ممکن است دلیل مشکل باشد. در این صورت بهتر است با پشتیبانی صرافی تماس بگیرید و مشکل را گزارش کنید.
گم شدن دستگاه یا کد بازیابی
اگر گوشی یا کد بازیابی 2FA را گم کنید، دسترسی به حساب دشوار میشود. در این صورت باید فوراً با پشتیبانی صرافی صرافی تماس بگیرید و احراز هویت کنید (معمولاً با KYC یا تأیید ایمیل). مثلاً بایننس فرمی برای بازیابی 2FA دارد که باید اطلاعات هویتی ارائه دهید.
برای پیشگیری از این مشکل بهتر است همیشه کد بازیابی را در چند مکان امن ذخیره کرده و از دستگاههایتان نسخه پشتیبان تهیه کنید. تنظیم 2FA اضافی (مثل ایمیل) هم میتواند در این مواقع کمک کند. این اقدامات از قفل شدن حساب جلوگیری میکنند.
سخن آخر
فعالسازی احراز هویت دو عاملی (2FA) برای صرافیهای ارز دیجیتال امری ضروری است و به محفاظت از داراییهای مالی شما کمک میکند. با دنبال کردن مراحل ذکر شده در این مقاله، از جمله انتخاب اپلیکیشن Authenticator و تست 2FA، میتوانید حسابتان را در برابر هک و فیشینگ ایمن نگه دارید. رعایت نکات امنیتی مثل ذخیره کدهای بازیابی و بهروزرسانی ابزارها، تضمین میکنند که این فرآیند بیدردسر باشد. اگر سوال دیگری در رابطه با موارد بالا دارید، در کامنتها پاسخگوی شما هستیم.
سوالات متداول
آیا میتوان 2FA را غیرفعال کرد؟
بله، شما میتوانید احراز هویت 2FA برای صرافی را در بخش تنظیمات امنیتی غیرفعال کنید، اما این کار امنیت حسابتان را کاهش میدهد. صرافیها معمولاً برای غیرفعالسازی، تأیید هویت (مثل کد 2FA فعلی یا ایمیل) میخواهند.
آیا 2FA برای همه تراکنشها در صرافی لازم است؟
خیر، احراز هویت دوعاملی معمولاً برای ورود، برداشت وجه و تغییر تنظیمات امنیتی لازم است. مثلاً انجام معاملات اسپات در بایننس نیازی به احراز هویت 2FA ندارند. در صرافیهای دیگر باید خودتان تنظیمات را بررسی کنید.
آیا استفاده از 2FA هزینهای دارد؟
خیر، فعالسازی و استفاده از احراز هویت 2FA در صرافیها رایگان است. اپلیکیشنهایی مثل Google Authenticator هم رایگان هستند. فقط خرید کلیدهای سختافزاری مثل YubiKey هزینه دارند. (حدود 50 دلار).
اگر صرافی 2FA را اجباری کند، چه کنیم؟
اگر صرافی 2FA را اجباری کند، شما باید یکی از روشهای پشتیبانی شده (مثل اپلیکیشن یا پیامک) را فعال کنید. برای راحتی کار بهتر است از اپلیکیشن Authenticator کمک بگیرید.
