افزایش امنیت حساب کاربری در صرافیهای ارز دیجیتال نقشی حیاتی در حفظ سرمایه کاربران ایفا میکند. بر اساس گزارش Chainalysis، تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱.۸ میلیارد دلار از دارایی تریدرها بر اثر هک و حملات فیشینگ به سرقت رفته است. بیتوجهی به اصول پایهای امنیتی، مانند انتخاب رمز عبور ضعیف یا عدم فعالسازی احراز هویت دوعاملی میتواند منجر به زیانهای غیرقابل جبرانی شود. در این مقاله، مجموعهای از مهمترین اقدامات برای افزایش امنیت حساب کاربری، از جمله فعالسازی 2FA، استفاده از کیفپولهای سرد، شناسایی حملات فیشینگ و ابزارهای کمکی کاربردی را بررسی میکنیم. همچنین به چالشهای متداول کاربران در این مسیر پرداختهایم تا بتوانید با آگاهی و اطمینان بیشتری در بازار رمزارزها فعالیت داشته باشید.
| اقدام امنیتی ضروری | ابزار یا روش پیشنهادی | نکته کلیدی و حیاتی (باید رعایت شود) |
| فعالسازی تایید دو مرحلهای (2FA) | اپلیکیشنهای Google Authenticator یا Authy | هرگز از پیامک استفاده نکنید؛ کدهای بازیابی را حتماً بهصورت آفلاین و روی کاغذ نگهداری کنید. |
| مدیریت رمز عبور | پسورد منیجرها مانند LastPass | رمز عبور باید حداقل ۱۲ کاراکتر، پیچیده و غیرتکراری باشد؛ هر ۳ تا ۶ ماه آن را تغییر دهید. |
| ذخیرهسازی داراییها | کیفپولهای سرد (سختافزاری) | ۸۰ تا ۹۰ درصد سرمایه اصلی را به کیفپول سرد منتقل کنید و فقط مبالغ ترید روزانه را در صرافی نگه دارید. |
| مقابله با فیشینگ | استفاده از بوکمارک مرورگر و افزونههای امنیتی | آدرس صرافی را همیشه دستی تایپ کنید یا از بوکمارک استفاده کنید؛ روی لینکهای موجود در ایمیل کلیک نکنید. |
| امنیت شبکه و دستگاه | VPN امن (پروتکل OpenVPN) و آنتیویروس معتبر | هرگز از دستگاههای عمومی یا مشترک استفاده نکنید؛ سیستمعامل و آنتیویروس را همیشه بهروز نگه دارید. |
| مدیریت دسترسی API | تنظیمات امنیتی پنل کاربری صرافی | تیک “قابلیت برداشت” (Withdrawal) را در تنظیمات API غیرفعال کنید و دسترسیهای بدون استفاده را فوراً حذف نمایید. |
| بررسی ایمیلهای رسمی | کنترل دقیق دامنه فرستنده (مانند binance.com) | به یاد داشته باشید صرافیها هرگز رمز عبور یا کد دو مرحلهای را از طریق ایمیل یا پیامک از شما نمیخواهند. |
اهمیت امنیت حساب کاربری صرافیها
چرا امنیت حسابهای کاربری در صرافیها اهمیت دارد؟ در ابتدای این مقاله پاسخ این سوال را خواهیم داد و میزان اهمیت این موضوع را بررسی میکنیم.
1. افزایش تهدیدات سایبری
حملات سایبری علیه صرافیهای ارز دیجیتال بهطور مداوم در حال افزایش است؛ تنها در سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۰۰ مورد هک و سرقت گزارش شد که مجموعاً ۱.۸ میلیارد دلار خسارت به همراه داشت. هکرها با استفاده از روشهایی مانند فیشینگ، بدافزارها و سوءاستفاده از رمزهای عبور ضعیف، به حساب کاربران نفوذ میکنند. صرافیهای ایرانی نیز طی سالهای اخیر هدف حملات فیشینگ قرار گرفتهاند.
این واقعیت نشان میدهد که امنیت حساب کاربری صرفاً به زیرساخت صرافی وابسته نیست، بلکه رفتار و آگاهی کاربران نقش تعیینکنندهای دارد. بهکارگیری ابزارهای امنیتی، شناخت روشهای رایج هک و رعایت اصول ایمنی، برای محافظت از داراییهای دیجیتال بسیار مهم است؛ چرا که در دنیای رمزارزها، هیچ نهاد مرکزی برای جبران خسارت در صورت بروز خطا یا سهلانگاری وجود ندارد.
2. تأثیر نقصهای کاربری
بخش زیادی از سرقتهای مرتبط با حسابهای صرافی ناشی از خطاهای کاربران است، از جمله استفاده از رمزهای ساده، کلیک روی لینکهای جعلی یا عدم فعالسازی احراز هویت دوعاملی. بر اساس گزارش CoinGecko در سال ۲۰۲۵، حدود ۶۰ درصد این سرقتها به دلیل نقصهای امنیتی کاربران، مانند ذخیرهسازی نادرست کدهای بازیابی یا بیتوجهی به تنظیمات امنیتی رخ دادهاند.
مسئولیت اصلی حفاظت از حساب کاربری در صرافیها برعهدهی خود کاربر است؛ حتی امنترین صرافیها مانند بایننس نیز نمیتوانند در برابر اشتباهات فردی از دارایی شما محافظت کنند. با یادگیری اصول امنیت دیجیتال، استفاده از ابزارهای محافظتی مناسب و مدیریت دقیق اطلاعات حساس، میتوان این خطاهای رایج را به حداقل رساند و از داراییها بهدرستی محافظت کرد.
معیارهای کلیدی برای امنیت حساب کاربری
حال که از میزان اهمین امنیت حساب کاربری آگاه شدیم وقت آن است که به سراغ بررسی معیارهای امنیت حساب کاربری در صرافیها برویم.
استفاده از روشهای مختلف احراز هویت
احراز هویت دوعاملی (2FA) یکی از مؤثرترین خطوط دفاعی در برابر دسترسیهای غیرمجاز به حسابهای کاربری است. این روش با ترکیب دو عامل تأیید هویت، مانند رمز عبور و کد تولیدشده توسط اپلیکیشنهایی مانند Google Authenticator یا Authy امنیت حساب را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. صرافیهایی مانند کراکن، بایننس و پی ام ایکس چنج از این نوع 2FA پشتیبانی میکنند و امکان فعالسازی آن برای ورود، برداشت و تغییرات حساس حساب را فراهم کردهاند.
توصیه میشود از روشهای مبتنی بر اپلیکیشن بهجای پیامک استفاده کنید، چرا که 2FA مبتنی بر پیامک در برابر رهگیری آسیبپذیر است. همچنین حتماً کدهای بازیابی 2FA را بهصورت آفلاین و در مکانی امن (مانند نسخه چاپی) نگهداری کنید تا در صورت گم شدن دستگاه، همچنان به حساب خود دسترسی داشته باشید. در مقاله «چطور 2FA صرافی را فعال کنیم؟» توضیح دادهایم که چطور احراز هویت 2 عاملی را فعال کنید.
مدیریت رمز عبور
رمزهای عبور ضعیف، مانند «123456» یا نامهای شخصی، یکی از اصلیترین دلایل نفوذ به حسابهای کاربری هستند. بر اساس گزارش Verizon در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۱ درصد رخدادهای امنیتی ناشی از رمزهای عبور ضعیف یا فاششده بودهاند. استفاده از رمزهای پیچیده شامل ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها، با حداقل ۱۲ کاراکتر، میتواند بهطور قابلتوجهی امنیت حساب شما را افزایش دهد.
برای هر صرافی باید رمز عبوری منحصربهفرد داشته باشید و این رمزها را در ابزارهای مدیریت رمز مانند LastPass ذخیره کنید. همچنین تغییر دورهای رمزها (هر ۳ تا ۶ ماه) و پرهیز از استفاده مجدد آنها در پلتفرمهای دیگر، ریسک هک شدن حساب را به حداقل میرساند. این اقدامات ساده اما حیاتی، سدی مؤثر در برابر تهدیدات امنیتی ایجاد میکنند.
نظارت و هشدارهای امنیتی
نظارت مداوم بر فعالیتهای حساب، از جمله بررسی دفعات ورود و مرور لیست تراکنشها، نقش مهمی در شناسایی بهموقع فعالیتهای مشکوک دارد. صرافیهایی مانند بایننس امکان فعالسازی هشدارهای ایمیلی یا اعلانهای اپلیکیشن برای ورودهای جدید، برداشتها یا تغییرات امنیتی را فراهم کردهاند که به شما کمک میکند سریعاً نسبت به تهدیدات احتمالی واکنش نشان دهید.
توصیه میشود گزارشهای فعالیت حساب را بهصورت هفتگی بررسی کرده و هرگونه ورود یا اقدام غیرعادی را فوراً گزارش دهید. همچنین فعالسازی قفل خودکار حساب در صورت وقوع چندین تلاش ناموفق برای ورود، لایهی امنیتی مضاعفی ایجاد میکند و از دسترسی غیرمجاز جلوگیری خواهد کرد.
ابزارهای امنیتی برای حفاظت از حساب صرافی
برای افزایش امنیت حساب کاربری در صرافیهای ارز دیجیتال ابزارهای امنیتی مختلفی وجود دارد که با به کارگیری آنها میتوانید تا حد زیادی از دسترسیهای غیرمجاز جلوگیری کنید. در ادامه این ابزارها را معرفی خواهیم کرد.
احراز هویت دو عاملی (2FA)
احراز هویت دوعاملی (2FA) یکی از مؤثرترین روشها برای محافظت از حسابهای کاربری در برابر دسترسی غیرمجاز است، حتی اگر رمز عبور شما فاش شده باشد. اپلیکیشنهایی مانند Google Authenticator و Authy با تولید کدهای موقتی که هر ۳۰ ثانیه تغییر میکنند، امنیت بسیار بالاتری نسبت به پیامک دارند و در برابر حملاتی مانند هک سیمکارت مقاوم هستند.
توصیه میشود بلافاصله پس از ثبتنام در صرافی، 2FA را فعال کنید و کدهای بازیابی آن را بهصورت آفلاین و در مکانی امن نگهداری نمایید تا در صورت گمش دن دستگاه، دسترسی به حساب از بین نرود. ما پیشتر در بلاگ پی ام ایکس چنج درباره نحوه فعالسازی 2FA صرافی صحبت کردهایم.
استفاده از ذخیرهسازی سرد
اغلب صرافیهای شناخته شده و معروف، فقط دو تا پنج درصد از داراییهای خود را بهصورت گرم ذخیره میکنند و مابقی داراییها بهصورت سرد و در کیف پولهای سختافزاری نگهداری میشود. هدف صرافیها از این کار جلوگیری از هکهای احتمالی است. برای مثال در سال ۲۰۲۰ که صرافی کوکوین هک شد، به دلیل استفاده این صرافی از ذخیرهسازی سرد، دارایی کاربران تقریباً بدون آسیب باقی ماند.
پس حتی اگر خودتان هم داراییهای مالی را به یک کیف پول مطمئن انتقال نمیدهید، حداقل در صرافیهایی حساب باز کنید که از ذخیرهسازی سرد برای نگهداری سرمایهی کاربران استفاده میکنند.
به نقل از coinbase:
“A cold wallet is a type of crypto wallet that is not connected to the internet. It is often a physical device, like a thumb drive, that stores your private keys offline. This offline storage makes cold wallets less vulnerable to online attacks, providing a higher level of security for your cryptocurrencies.”
ترجمه فارسی: «کیف پول سرد (Cold Wallet) نوعی کیف پول ارز دیجیتال است که به اینترنت متصل نیست. این کیف پول معمولاً یک دستگاه فیزیکی، شبیه به یک فلش مموری است که کلیدهای خصوصی شما را بهصورت آفلاین ذخیره میکند. این نوع ذخیرهسازی آفلاین باعث میشود کیف پولهای سرد در برابر حملات آنلاین آسیبپذیری کمتری داشته باشند و سطح امنیت بالاتری را برای ارزهای دیجیتال شما فراهم کنند.»
آنتیویروس و VPN امن
بدافزارها و کیلاگرها از خطرناکترین تهدیدات امنیتی برای کاربران ارز دیجیتال هستند و میتوانند اطلاعات حساسی مانند رمز عبور یا کلید خصوصی کاربران را به سرقت ببرند. استفاده از آنتیویروسهای معتبر مانند Bitdefender یا Kaspersky نقش مؤثری در شناسایی و حذف این تهدیدات دارد. همچنین، اتصال به صرافیها از طریق VPN امن، بهویژه هنگام استفاده از شبکههای عمومی، میتواند از رهگیری این اطلاعات جلوگیری کند.
برای افزایش امنیت، همواره سیستمعامل و نرمافزارهای خود را بهروز نگه دارید، از نصب برنامههای ناشناس خودداری کنید، و از VPNهایی با سرورهای پایدار و پروتکلهای رمزنگاری قوی مانند OpenVPN استفاده نمایید. این اقدامات برای کاربران ایرانی که از صرافیهای بینالمللی مانند بایننس استفاده میکنند، اهمیت دوچندان دارد.
راهکارهای عملی برای افزایش امنیت حساب
حال که با ابزارها و امکانات افزایش امنیت حساب کاربری صرافی آشنا شدیم، بهتر است به سراغ راهکارهای عملی افزایش امنیت برویم. از جمله این راهکارها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1) شناسایی و جلوگیری از حملات فیشینگ
حملات فیشینگ از طریق ایمیلها، پیامها و وبسایتهای جعلی یکی از شایعترین روشهای سرقت اطلاعات حساب کاربران در بازار ارز دیجیتال هستند؛ بهطوریکه در سال ۲۰۲۴، بیش از ۴۰ درصد سرقتهای کریپتو در ایران ناشی از فیشینگ بوده است. هکرها با ساخت نسخههای جعلی وبسایت صرافیها (مثلاً استفاده از دامنههایی مشابه، مثل pmxchange.net به جای pmxchange.co) کاربران را فریب میدهند.
برای جلوگیری از این تهدید، همواره آدرس وبسایت صرافی را بهصورت دستی وارد کرده یا از بوکمارک مطمئن خود استفاده کنید. از باز کردن ایمیلهای مشکوک و کلیک روی لینکهای ناشناس نیز اکیداً خودداری کنید. استفاده از افزونههای ضدفیشینگ مانند MetaMask و مرورگرهای امنی مانند Brave میتواند احتمال وقوع این حملات را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد. به خاطر داشته باشید که صرافیها هیچگاه رمز عبور یا کد احراز هویت دوعاملی شما را از طریق پیام یا ایمیل درخواست نمیکنند.
2) مدیریت کلیدهای خصوصی و عبارات بازیابی
کلیدهای خصوصی و عبارات بازیابی (Seed Phrase) تنها راه دسترسی به داراییهای شما در کیفپولهای غیرمتمرکز هستند و در صورت گم شدن یا افشای آنها، بازیابی سرمایه عملاً غیرممکن خواهد بود. یکی از اشتباهات رایج کاربران تازهکار، ذخیره این اطلاعات در ایمیل، یادداشتهای دیجیتال و یا دستگاههای متصل به اینترنت است که ریسک نفوذ را بهشدت افزایش میدهد.
برای حفظ امنیت، عبارات بازیابی را روی کاغذی نوشته و در مکانی فیزیکی و امن مانند گاوصندوق نگهداری کنید. از هرگونه ذخیرهسازی دیجیتال یا بهاشتراکگذاری این کد با دیگران نیز خودداری کرده و پس از هرگونه تغییر دستگاه یا نرمافزار، ایمنی این اطلاعات را مجدداً بررسی نمایید.
3) محدود کردن دسترسی API
کلیدهای API برای اتصال حساب صرافی به رباتهای معاملاتی یا اپلیکیشنهای شخص ثالث استفاده میشوند، اما در صورت دسترسی هکرها به این کلیدها، خطر تخلیه کامل حساب وجود دارد. صرافیهایی مانند بایننس امکان تعیین سطح دسترسی API را فراهم کردهاند؛ برای مثال میتوان آن را محدود به مشاهده یا انجام معاملات کرد و قابلیت برداشت را غیرفعال نمود. برای کاهش ریسک، فقط به ابزارهای معتبر اجازه دسترسی بدهید، کلیدها را بهصورت دورهای بازنشانی کنید و در صورت عدم استفاده، آنها را حذف نمایید.
همچنین با بررسی مداوم فعالیتهای API در پنل کاربری صرافی، میتوانید هرگونه دسترسی مشکوک را بهموقع شناسایی و مسدود کنید.
چالشهای افزایش امنیت حساب کاربری
گاهی ممکن است برای افزایش امنیت حساب خود دچار چالشها مشکلاتی شوید، ما در این مقاله این چالشها بررسی کرده و راهکارهای عملی برای آن را به شما خواهیم گفت.
به گفته سایت Binance Academy:
“Security is a trade-off between protection and convenience. The more secure you want your funds to be, the more convenient features you may have to sacrifice. You should not forget about protecting yourself against yourself too because you are (probably) a human and people make errors. Making a typo while creating your backups, sending your tokens to a wrong address or simply making a wrong decision may compromise your security.”
ترجمه فارسی: «امنیت یک بدهبستان (Trade-off) میان “حفاظت” و “راحتی” است. هرچه بخواهید امنیت داراییهایتان بیشتر باشد، ممکن است مجبور شوید قید برخی از قابلیتهای راحت و در دسترس را بزنید. همچنین نباید فراموش کنید که باید از خودتان در برابر خودتان نیز محافظت کنید؛ زیرا شما انسان هستید و انسان جایزالخطاست. یک غلط املایی هنگام نوشتن نسخه پشتیبان، ارسال توکنها به آدرس اشتباه یا صرفاً یک تصمیمگیری غلط، میتواند امنیت شما را به خطر بیندازد.»
پیچیدگی ابزارهای امنیتی
استفاده از ابزارهای امنیتی مانند احراز هویت دوعاملی (2FA)، کیفپولهای سرد و VPNهای امن، هرچند برای افزایش ایمنی حساب کاربری صرافی ضروری است، اما ممکن است برای کاربران تازهکار پیچیده و گیجکننده به نظر برسد. اشتباه در راهاندازی این ابزارها، برای مثال، گم کردن کدهای بازیابی2FA و یا عبارت بازیابی کیف پول میتواند منجر به قفل شدن حساب یا از دست رفتن داراییهای کاربر شود. همین پیچیدگیها ممکن است برخی کاربران را از بهکارگیری این ابزارهای مهم بازدارد.
برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، توصیه میشود کاربران با مراجعه به منابع معتبر و راهنماهای رسمی صرافیها، فرآیند راهاندازی این ابزارها را بهدرستی یاد بگیرند. صرافیهایی مانند بایننس و کوینبیس با ارائه آموزشهای تصویری و گامبهگام، راهاندازی ابزارهای امنیتی را سادهسازی کردهاند. شروع با ابزارهای پایه مانند احراز هویت دوعاملی و سپس افزودن لایههای امنیتی پیشرفتهتر، رویکردی مؤثر برای مدیریت این چالشهاست.
محدودیتهای صرافیها
برخی صرافیها، بهویژه پلتفرمهای داخلی ممکن است امکانات امنیتی محدودی مانند عدم پشتیبانی از کیفپول سرد داخلی و یا ضعف در زیرساختهای فنی ارائه دهند. در زمان اوج معاملات نیز قطعی سرورها یا مشکلات فنی میتواند دسترسی کاربران به حساب را مختل کند. این محدودیتها لزوم توجه بیشتر کاربران به امنیت حسابهایشان را دوچندان میکند.
برای کاهش ریسک، توصیه میشود از صرافیهایی با سابقهی امنیتی معتبر مانند کراکن یا بایننس استفاده کنید و داراییهای خود را پس از خرید، به کیفپول سرد شخصی خود منتقل کنید تا وابستگی به صرافی به حداقل برسد. همچنین، دنبالکردن منظم اطلاعیهها و بهروزرسانیهای امنیتی صرافیها، به شما امکان میدهد در برابر اختلالات احتمالی واکنش بهموقع نشان دهید.
سخن آخر
امنیت حساب کاربری در صرافیهای ارز دیجیتال نقش مهمی در حفظ داراییها دارد و شامل اقداماتی مانند فعالسازی احراز هویت دوعاملی، استفاده از کیف پولهای سرد، مدیریت کلیدهای خصوصی و تشخیص حملات فیشینگ است. انتخاب صرافیهای معتبر مانند بایننس، رعایت اصول احراز هویت و پایش مداوم فعالیتهای حساب، خطرات احتمالی را بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد. با افزایش آگاهی نسبت به تهدیدات رایج و استفاده از ابزارهای امنیتی مناسب، میتوانید حساب خود را در برابر نفوذهای احتمالی ایمن نگه دارید و با اطمینان بیشتری در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کنید.
سوالات متداول
آیا استفاده از رمزهای عبور یکسان در چند صرافی کار درستی است؟
خیر، این کار بسیار خطرناک است؛ زیرا در صورت نشت اطلاعات از یکی از صرافیها، سایر حسابهای شما نیز در معرض خطر قرار میگیرند. برای هر صرافی از رمز عبوری منحصربهفرد استفاده کنید و آنها را در یک ابزار مدیریت رمز عبور مانند LastPass ذخیره کنید.
آیا باید تمام داراییها را از صرافی به کیفپول سرد منتقل کنیم؟
نه لزوماً همه داراییها، اما توصیه میشود بخش عمده (۸۰ تا ۹۰ درصد) داراییهایی که برای معاملات روزمره نیاز ندارید، به کیفپول سرد منتقل شوند. این اقدام خطر از دست رفتن سرمایه در صورت هک صرافی را بهطور چشمگیری کاهش میدهد.
چگونه میتوانم تشخیص دهم که ایمیل دریافتشده از صرافی رسمی است؟
ایمیلهای رسمی تنها از دامنه اصلی صرافی (مانند @pmxchange.co یا @binance.com) ارسال میشوند. همیشه آدرس فرستنده را با دقت بررسی کنید و از کلیک روی لینکهای مشکوک خودداری نمایید. در صورت تردید، از طریق پشتیبانی رسمی صرافی صحت ایمیل را بررسی کنید.
آیا استفاده از دستگاههای مشترک برای دسترسی به صرافی کار درستی است؟
خیر، استفاده از دستگاههای عمومی یا مشترک ریسک وجود بدافزار و کیلاگر را افزایش میدهد. بهتر است تنها از دستگاه شخصی خود، با آنتیویروس بهروز و VPN امن استفاده کنید و پس از پایان کار، حتماً از حساب صرافی خارج شوید.
